રાષ્ટ્રપતિ ભવન આજે ગુરુવારે (25 જુલાઈ) દરબાર હોલ અને અશોકા હોલનું નામ બદલી નાખ્યું છે. હવેથી દરબાર હોલ ‘ગણતંત્ર મંડપ’ અને અશોક હોલ ‘અશોક મંડપ’ તરીકે ઓળખાશે. આ મુદ્દે રાજકારણ પણ ગરમાયું છે. જેને લઈને કોંગ્રેસ મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રાએ પીએમ મોદી પર નિશાન સાધ્યું હતું. પ્રિયંકા ગાંધીએ કહ્યું કે દરબારનો કોઈ ખ્યાલ નથી, પરંતુ ‘શહેનશાહ’નો ખ્યાલ છે.
ગુરુવારે (25 જુલાઈ) રાષ્ટ્રપતિ ભવન દ્વારા જારી કરવામાં આવેલી પ્રેસ રિલીઝમાં આ માહિતી આપવામાં આવી હતી. ગયા વર્ષે જ કેન્દ્રની મોદી સરકારે રાજપથનું નામ બદલીને દૂતવા પથ કરી દીધું હતું. ‘દરબાર હોલ’ એ રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારોની રજૂઆત જેવા વિશેષ સમારોહ અને ઉજવણીનું સ્થળ છે. ‘દરબાર’ શબ્દ ભારતીય શાસકો અને અંગ્રેજોની અદાલતો અને એસેમ્બલીઓનો ઉલ્લેખ કરે છે.
ભારત પ્રજાસત્તાક બન્યા પછી, એટલે કે ‘રિપબ્લિક’ પછી, તેણે તેની સુસંગતતા ગુમાવી દીધી. ‘પ્રજાસત્તાક’ ની વિભાવના પ્રાચીન સમયથી ભારતીય સમાજમાં ઊંડે ઊંડે જડેલી છે, તેથી ‘ગણતંત્ર મંડપ’ એ સ્થળનું યોગ્ય નામ છે.
રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં બનેલો ‘અશોકા હોલ’ મૂળ તો બોલરૂમ હતો. ‘અશોક’ શબ્દનો અર્થ એ થાય છે કે જે “તમામ દુઃખોથી મુક્ત છે” ઉપરાંત, ‘અશોક’ સમ્રાટ અશોકનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે સારનાથના અશોકના રાષ્ટ્રીય પ્રતીક છે , સૌથી વધુ છે જે ભારતીય ધાર્મિક પરંપરાઓ તેમજ કલા અને સંસ્કૃતિમાં ઊંડું મહત્વ ધરાવે છે આવી સ્થિતિમાં ‘અશોક હોલ’નું નામ બદલીને ‘અશોક મંડપ’ કરવાથી બ્રિટિશ શાસનના નિશાન ભૂંસી જાય છે.
